Slaaptekort op de werkvloer:
een onderschat probleem met miljardenimpact
Slaap is essentieel voor fysiek en mentaal herstel. Toch ervaart 1 op 3 Belgische volwassenen aanhoudende slaapklachten. Op de werkvloer krijgen slaapproblemen nog te weinig aandacht terwijl de gevolgen zich opstapelen: van verminderde productiviteit tot verhoogd ziekteverzuim en zelfs ongevallen.
KBC Verzekeringen onderzocht dit onderbelichte thema samen met DataSynergy, slaapexpert Floris Wouterson (House of Sleep) en Prof. Dr. Johan Verbraecken, somnoloog aan het UZA. De resultaten zijn alarmerend: 43% van de werknemers kampt met slaapproblemen, tegenover 20% van de werkgevers. De economische schade? Minstens 9 miljard euro per jaar.
Slaap: geen privézaak meer
Hoewel slaap essentieel is voor fysiek en mentaal herstel, beschouwt de helft van de werknemers slaapproblemen nog steeds als een persoonlijke kwestie. Werkgevers zijn zich iets bewuster van de impact: 75% bespreekt het probleem met medewerkers, maar slechts één op drie volgt vermoeidheid structureel op. De gevolgen van slaaptekort zijn niet min: verminderde concentratie, prikkelbaarheid, fouten, ongevallen en absenteïsme. Werknemers rapporteren deze gevolgen vaker dan werkgevers. Vrouwen blijken bovendien gevoeliger voor slaapproblemen dan mannen.
Werkdruk, privézorgen en gemiste kansen
Werkdruk is voor 77% van de werkgevers een belangrijke oorzaak van slaapproblemen. Toch onderneemt meer dan de helft van hen geen actie. Werknemers ervaren werkdruk minder als oorzaak (37%) en liggen vaker wakker van privéproblemen. Opvallend: minder dan 5% ziet werkdrukvermindering als oplossing – een teken dat inzicht in de oorzaken vaak ontbreekt.
Hoewel werknemers vaker hulp zoeken bij huisarts, specialist of slaapcoach, blijft preventie onderbenut.
Slaapexpert (House of Sleep) en auteur van “Superslapen”, Floris Wouterson stelt het scherp: "48% van de werknemers meldt slaapproblemen, tegenover slechts 1 op 5 werkgevers. Is dat een waarnemingskloof of een vorm van optimistische ontkenning? Vermoeidheid wordt op managementniveau nog te vaak als zwakte gezien.”
Een dure nachtrust : miljardenverlies voor bedrijven en maatschappij
De economische impact is enorm. KBC Verzekeringen schat de jaarlijkse kost van absenteïsme en presenteïsme (werknemers die wel aanwezig zijn, maar minder presteren) in Belgische bedrijven alleen al op 4,5 tot 5 miljard euro. Zoveel zou verloren productiviteit op de werkvloer kosten. Houdt men rekening met uitval van werknemers door vervroegd overlijden, ziekteverzuim en foutenlast dan loopt de kost op tot minstens 9 miljard euro per jaar.
Tijd om wakker te worden : maak slaap bespreekbaar
KBC Verzekeringen roept bedrijven op om slaap structureel op te nemen in hun welzijnsbeleid. Kleine investeringen in slaapcoaching, monitoring of sensibilisering kunnen grote kosten vermijden. Werknemers vragen vooral om meer openheid, informatie en ondersteuning.
Jan Van Hove, Algemeen directeur KBC Verzekeringen: “In een samenleving die steeds meer van ons vraagt, komt slaapkwaliteit steeds vaker onder druk te staan. Slaapproblemen raken niet alleen de gezondheid van mensen, maar ook de veerkracht van bedrijven. KBC Verzekeringen wil dit thema uit de taboesfeer halen en bijdragen aan duurzame oplossingen.”
Ook Professor Johan Verbraecken, auteur van “Slaap. Het Nieuwe Medicijn” reageert heel positief: Het is hoopgevend dat bedrijven zoals KBC aandacht willen geven aan de problematiek van slapen, gezien de immense impact op de werknemer als individu, alsook op de ganse organisatie. De gezondheid van de werknemers wordt immers niet alleen bepaald door gezonde voeding en lichaamsbeweging, maar in belangrijke mate ook door een kwalitatieve slaap.
Aanbevelingen voor werkgevers:
- Maak slaap bespreekbaar binnen de organisatie
- Voorzie informatie, opleidingen en aanspreekpunten.
- Integreer slaap in het bredere welzijns- en leiderschapsbeleid.
- Stimuleer gezonde werkdruk, flexibele werkuren en deconnectie.
Aanbevelingen voor werknemers:
- Bouw een vast slaapritme op.
- Vermijd schermgebruik en alcohol voor het slapengaan.
- Beweeg voldoende overdag.
- Raadpleeg bij aanhoudende klachten een huisarts of specialist.
📘 De volledige studie is beschikbaar via de webpagina van KBC Verzekeringen: www.kbc.be/slaaprapport